ΦΙΛΟΣΟΦΗΜΑΤΑ  ΔΙΑ  ΑΡΧΑΡΙΟΥΣ

 



    Τι είναι ο άνθρωπος ; Είναι ένα ερώτημα που έχει ταλαιπωρήσει πάρα πολύ τον ίδιο τον άνθρωπο. Ο Θεός κατά την Ορθόδοξη Χριστιανική παράδοση, έχει παρουσιασθεί στους ανθρώπους ως τρισυπόστατη οντότητα. Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα. Ο άνθρωπος που είναι το τελειότερο δημιούργημά Του, είναι ένα σκαλοπάτι κάτω απ’ Αυτόν. Έχει δισυπόστατη παρουσία, διακριτή, ως πνεύμα και σώμα. Το σώμα μας είναι η πρόσκαιρη κατοικία του πνεύματός μας μιας και το πνεύμα μας είναι άφθαρτο και άχρονο, σε αντιδιαστολή με το σώμα μας που είναι φθαρτό και πεπερασμένο. Ο άνθρωπος εκμεταλλευόμενος με αστόχαστο τρόπο την ελευθερία του, που του την χάρισε ο Θεός, βιάζει ποικιλοτρόπως  το ίδιο του το σώμα, ή τα σώματα άλλων συνανθρώπων του, είτε με καλές , είτε με κακές προθέσεις. Το πνεύμα του όμως δεν μπορεί να το αγγίξει, δεν μπορεί να το μεταβάλει. Αυτό είναι ένα αναλλοίωτο και μοναδικό δώρο του Θεού. Όσοι άφρονες προσπάθησαν να το αλλοιώσουν, έπραξαν επί ματαίω. Το ανθρώπινο πνεύμα δεν αλλοιώνεται, δεν μεταβάλλεται, δεν παραχωρείται, δεν περιορίζεται, δεν χαλιναγωγείται, δεν ερμηνεύεται δεν φθείρεται. Είναι αθάνατο και άχρονο.             

    Ο άνθρωπος από τα πρώτα χρόνια της παρουσίας του στη γη, παρατηρώντας ότι ξεχωρίζει πολύ, από τα άλλα δημιουργήματα του Θεού, προσπάθησε να δώσει κάποιες λογικές εξηγήσεις στα διάφορα φαινόμενα που αντιλαμβάνονταν μέσα στον ζωτικό του χώρο. Αυτή ήταν μια αργή διαδικασία και προχώρησε βήμα, βήμα. Έτσι διαπίστωσε ότι το πνεύμα του θα τον βοηθήσει να συντηρεί το σώμα του. Παρατήρησε ότι με συλλογικό τρόπο και με αλληλοκατανόηση, θα μπορέσει να αναπτυχθεί γρηγορότερα η κοινωνική  του οργάνωση. Με συνεχή προσπάθεια κατάφερε να δημιουργήσει ένα πολιτισμό ο οποίος συνεχώς εξελίσσεται και με τα οφέλη που αποκομίζει  απ’ αυτόν, να αποκτά νέες προοπτικές για καλυτέρευση της ζωής του. Έφτασε λογικά στο συμπέρασμα ότι η αρμονική και αγαστή συνεργασία, του υλικού σώματος με το άυλο πνεύμα, είναι αυτό που συντελεί στην ολοκλήρωση του θαύματος που λέγεται άνθρωπος. Είδε επίσης ότι η εξωτερική ωραιότητα του σώματος δεν συμβαδίζει με την εσωτερική ωραιότητα του πνεύματος.

    Η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου να στρέφεται προς το θείον, εμφανίζεται σε κάθε έκφανση της επί της γης, δραστηριότητάς του. Είχε αντιληφθεί ότι η δύναμη του πνεύματός του, που είναι ακατάβλητη, είναι αυτή που υποβοηθά το σώμα του, και προέρχεται από μία έξωθεν παντοδύναμη οντότητα.   « Νους υγιής εν σώματι υγιή » είχαν απερίφραστα διατυπώσει οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, και αυτό επιβεβαιώνεται διαχρονικά. Η πνευματική υγεία καθορίζει  και το βαθμό της γνώσης του σώματός μας, του εαυτού μας. Δεν είναι τυχαίο ότι στην προμετωπίδα του ναού του Απόλλωνος στο κορυφαίο κατά την αρχαιότητα μαντείο των Δελφών υπήρχαν εγχάρακτα τα ρητά.« Γνώθι σαυτόν », (να γνωρίσεις τον εαυτό σου), που αποδίδεται στο φιλόσοφο Θαλή τον Μιλήσιο, και « Μηδέν άγαν », (να κάνεις τα πάντα με μέτρο, αποφεύγοντας την υπερβολή), που αποδίδεται στο φιλόσοφο Σόλων τον Αθηναίο. Με το       « Παν μέτρον άριστον », (το καλύτερο είναι να τηρούμε τα μέτρα χωρίς ακρότητες ),  που αποδίδεται στον Κλεόβουλο τον Λίνδιο, ολοκληρώνεται η σοφία των αρχαίων Ελλήνων, ότι θα πρέπει να υπάρχει απόλυτη ισορροπία μεταξύ πνεύματος και σώματος, ώστε να προάγεται ο άνθρωπος.

Αργότερα στη χριστιανική διδασκαλία όπου ο άνθρωπος θα εξυψωθεί  πνευματικά και μέσω αυτού θα αναδειχθεί το μεγαλείο του Θεού, τότε θα διατυπωθεί ο όρος, « Πνευματική ζωή », που θα συνδέσει άρρηκτα το προεξάρχων άφθαρτο πνεύμα με το φθαρτό σώμα. Έτσι η πνευματική ζωή και η χριστιανική ζωή βρίσκονται σε σχέση ταύτισης. Η ζωή του χριστιανού, που έχει κατανοήσει την ματαιότητα του υλικού κόσμου, είναι αγώνας αρετών που επιτυγχάνεται με την αδιάλειπτη πνευματική καλλιέργεια. Η πνευματική ζωή έχει δυναμικό και ενεργητικό χαρακτήρα και γι’ αυτό απαιτείται η αδιάκοπη συνεργασία της ανθρώπινης θέλησης με τη χάρη του Θεού. Αυτός που θέλει και ενστερνίζεται τη διδασκαλία και την ζωή του Χριστού, ακολουθεί την αληθινή και απλανή οδό της πίστεως στον Θεό. Ο δημιουργός του ανθρώπου ουδέποτε τον άφησε απροστάτευτο, αλλά παντοιοτρόπως  του συμπαρίσταται. Για τον αληθινό πνευματικό άνθρωπο, η ελπίδα και η πίστη στην αιώνια ζωή του δίνουν περιθώρια να αξιολογεί ως δευτερεύοντα τις ψευδεπίγραφες ανέσεις και τον ανορθόδοξο υπερκαταναλωτισμό της εποχής μας.

    Ο σημερινός άνθρωπος βρίσκεται εγκλωβισμένος σε μία διαρκή πνευματική αναζήτηση έχοντας από τη μια μεριά την επιστήμη της ψυχολογίας και από την άλλη μεριά την θεόπνευστη πνευματική ζωή. Έτσι πορεύεται με την πεποίθηση ότι για όλα όσα προσδοκά θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Σε κάθε του ενέργεια, σε κάθε του καλή ή κακή στιγμή, αυτό γίνεται ορατό και τα παραδείγματα είναι πολλά. Διεγείρουμε το πνεύμα για να εξεγερθεί το σώμα.

    Ο Μάρτιν  Λουθερ Κινγκ, ο ηγέτης των νέγρων της Αμερικής τη δεκαετία του ’60, που δολοφονήθηκε από λευκούς ρατσιστές, ως προοίμιο σε κάθε του πολιτικό λόγο έλεγε, « I have a dream », ( έχω ένα όνειρο ) και αυτές οι τέσσαρες μικρές μαγικές λεξούλες έδιναν μια πολύ μεγάλη ελπίδα στον αγώνα  των καταπιεσμένων όλου του κόσμου και αναπτέρωναν το ηθικό του. Έλεγε επίσης απευθυνόμενος απανταχού σε όλους τους σκεπτόμενους ανθρώπους, εξεγείροντάς τους πνευματικά, « είναι αιθεροβάμονες όσοι πιστεύουν ότι μπορούν να σκοτώσουν ιδέες ». Πόσο δίκαιο είχε.

    Η ποίηση θέλοντας να κεντρίσει όλους όσους συλλογίζονται ελεύθερα και  συνετά, με γλαφυρό τρόπο αναφέρει, καυτηριάζοντας όλους εκείνους που με βάρβαρο τρόπο θέλουν να επιβληθούν. « Τι κι’ αν μου δέσεις το κορμί και τ’ ακριβά μου χέρια, έχω ψυχή όπου πετά ως τ’ ουρανού τ’ αστέρια. Δεν μπορούν οι αλυσίδες να μου δέσουν τις ελπίδες ». Έτσι ακριβώς είναι.

    Ο άνθρωπος με το πνεύμα που του χάρισε ο Θεός έγινε κυρίαρχος πάνω στη γη. Βελτίωσε θεαματικά τη ζωή του σε όλους τους τομείς. Ο άμετρος όμως εγωισμός του τον οδήγησε πάμπολλες φορές σε ιδιαίτερα εκτεταμένες αυτοκαταστροφικές ενέργειες, που τον έφτασαν σχεδόν μέχρι τον αφανισμό του. Το κακό δυστυχώς είναι ότι έως σήμερα δεν έχει διδαχθεί από τα προηγούμενα λάθη του, τα οποία εξακολουθεί διαχρονικά να επαναλαμβάνει. 

    Συμπερασματικά διαπιστώνουμε ότι ο άνθρωπος απέχει ακόμα πάρα πολύ πνευματικά από την έννοια της σοφίας, τεκμηριώνοντας τοιουτοτρόπως το απόφθεγμα του αθηναίου φιλόσοφου Σωκράτη, « Εν οίδα ότι ουδέν οίδα »,    ( ένα γνωρίζω ότι τίποτε δεν γνωρίζω ). Η μέριμνα του Θεού ας μας ευλογεί.

www.isigoros.blogspot.com                   ΙΣΗΓΟΡΟΣ  ΙΣΟΝΟΜΟΣ        Μάιος  2013