…. και  γ@......  τις  γραβάτες  σας  !!

                     ( Μία λίαν οξυδερκής πραγματεία περί του λαιμοδέτου )

    Η γραβάτα είναι το σπουδαιότερο ενδυματολογικό αξεσουάρ της γκαρνταρόμπας για έναν άνδρα σε κάθε επίσημη έξοδό του. Έγινε το συνώνυμο της προσωπικότητας και του καλού γούστου για τον καθένα που θέλει να ξεχωρίζει στο περιβάλλον του. Κυριαρχεί στις προτάσεις των μόδιστρων παγκοσμίως. Μια εντυπωσιακή γραβάτα δεν περνά ποτέ απαρατήρητη από τα ερευνητικά μάτια των γυναικών. Μια γραβάτα μπορεί να μεταμορφώνει την εξωτερική ανδρική εμφάνιση προς το καλύτερο, αλλά βέβαια και προς το χειρότερο αν λείπει η αίσθηση του μέτρου. Ο τρόπος και η τελική μορφή του δεσίματος της γραβάτας, αλλά και το χρώμα ή οι κάθε είδους παραστάσεις της, εκκεντρικές ή μη, που αποτυπώνονται σε αυτή, εκδηλώνουνε τον χαρακτήρα αλλά και το πόσο μοντέρνος θεωρείται αυτός που τη φοράει. Η γραβάτα έχει επίσης σημαντικό παρελθόν ως σημάδι θεσμικής ιδιότητας μέλους, (σχολείο, κολέγιο, στρατός, λέσχη, εταιρεία, σύλλογος). Καλόν είναι όμως να γνωρίζουμε πως καθιερώθηκε αυτό το ανδρικό στολίδι, από πότε και από ποιους.

    Η γραβάτα μπορεί να καμαρώνει γιατί έχει μια ιστορία πλέον των τρεισήμισι αιώνων και έχει περάσει από πολλές δοκιμασίες και διακυμάνσεις. Τόπος καταγωγής της είναι η Κροατία. Όπως ιστορικά αναφέρεται, το 1660 ένα τμήμα του Κροατικού στρατού, επισκέφθηκε εθιμοτυπικά το Παρίσι μετά από μια περήφανη νίκη της Κροατίας, (σημειωτέον ότι τότε η Κροατία αποτελούσε τμήμα της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας των Αψβούργων), επί των Τουρκικών στρατευμάτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι Κροάτες θα παρουσιάζονταν μπροστά στον βασιλέα της Γαλλίας, τον Λουδοβίκο τον 14ο  για να αποσπάσουν τους επαίνους του και για να τον τιμήσουν, ήθελαν να είναι όσο πιο περιποιημένοι και κομψοί γίνονταν. Έτσι λοιπόν φόρεσαν γύρω από το λαιμό τους πολύχρωμα φανταχτερά μαντίλια,  μεταξωτά οι αξιωματικοί και υφασμάτινα οι απλοί στρατιώτες. Αυτά τα μαντίλια θύμιζαν την ρωμαϊκή fascalia που φορούσαν οι ρήτορες για να προστατεύουν τις φωνητικές τους χορδές. Αυτή η προσπάθειά τους στέφθηκε από μεγάλη επιτυχία., καθώς ο «Roi-Soleil», ο ‘Βασιλιάς Ήλιος’, που ήταν γνωστός για την μεγάλη του φιλαρέσκεια, εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ που σε σύντομο χρονικό διάστημα ίδρυσε το σύνταγμα των Royal Cravattes, δηλαδή των Βασιλικών Γραβατών. Φαίνεται λοιπόν ότι η λέξη ‘cravatte’ προήλθε από την παράφραση της λέξης ‘Croat’, που σημαίνει Κροάτης, ο  κάτοικος της Κροατίας.

    Υπάρχει βέβαια και μια δεύτερη ιστορική εκδοχή για την καθιέρωση της γραβάτας. Τον 17ον αιώνα κατά τον Τριακονταετή Πόλεμο, (1618 – 1648), σύγκρουση η οποία αιματοκύλησε την Ευρώπη, στη Γαλλία που ήταν άμεσα εμπλεκόμενη σ’ αυτόν τον πόλεμο, χρησιμοποιούνταν σώματα ελαφρού ιππικού από Κροάτες μισθοφόρους. Αυτοί οι Κροάτες ιππείς είχαν, ως εξάρτημα της στρατιωτικής τους στολής, και έναν χρωματιστό λαιμοδέτη, ο οποίος μάλλον θα έκανε εντύπωση στα υπόλοιπα στρατεύματα. Τους μισθοφόρους αυτούς τους έλεγαν Cravattes, δηλαδή Κροάτες, προερχόμενο ίσως από το κροατικό  hrvat, διότι στην κροατική διάλεκτο η Κροατία γράφεται Hrvatska. Έτσι ονομάστηκε cravatte και ο λαιμοδέτης. Την περίοδο εκείνη δηλαδή η γαλλική λέξη cravatte δήλωνε τους Κροάτες μισθοφόρους ιππείς, ενώ μετά το τέλος του Τριακονταετούς Πολέμου, στη γαλλική γλώσσα με τη  λέξη cravatte εννοούταν ο κάθε λαιμοδέτης. Η γαλλική μονογραφία La grande histoire de la cravate,  (autor Francois Chaille), Paris 1994 εξηγεί και επιβεβαιώνει την κροατική προέλευση της γραβάτας.  Με την πάροδο του χρόνου η λέξη cravatte διεθνοποιείται και περνάει σε όλες σχεδόν τις λατινογενείς ευρωπαϊκές γλώσσες. Έτσι η γραβάτα από τη Γαλλία πέρασε ως ανδρικό ενδυματολογικό αξεσουάρ στα βασίλεια των Κάτω Χωρών, (Βελγίου και Ολλανδίας), και η νέα μόδα δεν άργησε να διασχίσει τη Μάγχη και να κατακτήσει και τη Μεγάλη Βρετανία, όπου μια κομψή γραβάτα με καλοδεμένο κόμπο έγινε γρήγορα συνώνυμο του αληθινού gentleman.  Στην ελληνική γλώσσα η λέξη γραβάτα πρέπει να προήλθε από την ιταλική λέξη cravatta, ενώ και στα κροατικά η γραβάτα λέγεται kravata. Το γ της ελληνικής λέξης εξηγείται από την συμπεριφορά με το άρθρο στην αιτιατική, που οδήγησε σε ηχηροποίηση : την κραβάτα > τη γκραβάτα > γκραβάτα > γραβάτα. Οι καθαρώς ελληνικοί όροι για τις λέξεις ‘γραβάτα’ και ‘παπιγιόν’, είναι κάθετος και οριζόντιος λαιμοδέτης αντίστοιχα. Δεν έτυχαν όμως ευρύτερης αποδοχής και δεν χρησιμοποιούνται.  

    Η γραβάτα αποδεδειγμένα ανήκει στη μεγάλη ομάδα των λέξεων της ένδυσης που πήραν την ονομασία τους από κάποιο τοπωνύμιο, αν και συνήθως έτσι ονομάζονται υφάσματα, (π.χ. το τζιν από τη Γένοβα ή η μουσελίνα από τη Μοσούλη), ή είδη που ανήκουν σε μια γενικότερη κατηγορία, (π.χ. οι βερμούδες από τα νησιά του Ατλαντικού). Η γραβάτα βέβαια θεωρείται πως δεν είναι ένας αυτοτελές εξάρτημα της αμφίεσης, αλλά ένα είδος από την γενικότερη κατηγορία των λαιμοδετών, μαζί με το παπιγιόν και το φουλάρι. Παλιότερα η γραβάτα αποτελούνταν από ένα μεγάλο κομμάτι τετράγωνου υφάσματος, το οποίο διπλώνονταν επτά φορές για να δημιουργηθεί η αίσθηση του όγκου. Σήμερα, για λόγους οικονομίας, οι περισσότερες γραβάτες είναι επενδυμένες με μάλλινο ύφασμα ή φόδρα, και ράβονται από ειδικά νήματα μόνο για γραβάτες. Καλύτερης ποιότητας θεωρούνται εκείνες που είναι κατασκευασμένες από όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό αγνού φυσικού μεταξιού. Το ύφασμα της γραβάτας έχει ιδιαίτερη σημασία. Οι μεταξωτές γραβάτες είναι πολύ πιο κομψές και σίγουρα ξεχωρίζει αυτός που τις φοράει. Εξάλλου, ο κόμπος της γραβάτας γίνεται πιο εύκολα και πιο σωστά όταν αυτή είναι μεταξωτή. Λέγεται ότι οι καλύτερες μεταξωτές γραβάτες και οι πιο κομψές παγκοσμίως, κατασκευάζονται στην Ιταλία, στην περιοχή της λίμνης Como. Οι καλές μεταξωτές γραβάτες είναι φοδραρισμένες με μάλλινο ύφασμα, το οποίο «κρατάει» το ευάλωτο μετάξι και το επαναφέρει σε φόρμα μετά το λύσιμο του κόμπου. Οι καλές γραβάτες είναι χειροποίητες επειδή το χέρι την κάνει πιο ρευστή και φουντωτή και λιγότερο άκαμπτη. Θα πρέπει όμως να κοιτάμε και τις λεπτομέρειες. Η θηλιά, στην οπίσθια όψη είναι απαραίτητη για να συγκρατεί την «ουρά» που στέκεται πίσω από  το φαρδύ μέρος. Αυτή η θηλιά θα πρέπει να είναι φτιαγμένη από το ίδιο ύφασμα με την υπόλοιπη γραβάτα, και όχι να υποκαθιστάτε από την ετικέτα του κατασκευαστή.  Τα τελειώματα επίσης στο εσωτερικό των απολήξεων να είναι και αυτά από το  ίδιο ύφασμα. Στην κορυφαία ποιότητα βέβαια, δεν υπάρχει καν φόδρα, επειδή η περίφημη εφτάδιπλη γραβάτα φτιάχνεται από ένα μοναδικό κομμάτι μεταξιού διπλωμένο δεξιοτεχνικά στα επτά. Εξυπακούεται ότι είναι πολύ ακριβότερη.  Όλες αυτές οι λεπτομέρειες έχουν κυρίως ψυχολογική αξία, παρά εμφανώς στιλιστική, καθώς μόνο ο φορέας της  γραβάτας κατέχει όλα τα μικρά μυστικά της κατασκευής της. Άλλα υλικά, όπως το μαλλί, το κασμίρ και τα ανάμικτά τους, χρησιμοποιούνται επίσης για πιο σπορ γραβάτες, που ταιριάζουν με τα φανελένια κοστούμια και τα τουΐντ σακάκια, το χειμώνα. Το λινό, το βαμβάκι και τα συμμιγή λινό – μετάξι και μετάξι – μαλλί, δίνουν τις πιο κατάλληλες γραβάτες για τα κοστούμια του καλοκαιριού.  Ωραιότατες χειροποίητες γραβάτες από λινό ή  λινό – βαμβάκι προσφέρουν οι παραδοσιακοί οίκοι λινών της Ιταλίας, πάντα σε φυσικά παλ  χρώματα και απλά σχέδια. Ιδιαίτερη μνεία αξίζουν οι γραβάτες από ιρλανδέζικη ποπλίνα. Η σύνθεσή της είναι μαλλί και μετάξι, μισό μισό. Πρόκειται για ύφασμα με παράδοση από τους Γάλλους Ουγενότους του 17^ου αιώνα, που κατέφυγαν στην Ιρλανδία από την Αβινιόν. Η ιρλανδέζική ποπλίνα έχει μια ιδιαίτερη «θαμπή» λάμψη, δένεται πολύ εύκολα και στητά, και δεν τσαλακώνεται εύκολα.

     Οι γραβάτες σήμερα ως προς το μήκος τους κυμαίνονται μεταξύ 128 και 148 εκατοστών και ως προς το πλάτος τους μεταξύ 7 και 9 εκατοστών. Πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι οι γραβάτες ομαδοποιούνται σε πέντε είδη ως προς τα σχέδια. Αυτά είναι οι μονόχρωμες, οι ριγέ διαγονάλ, οι πουά, οι σχεδιατές και οι ειδικής  χρήσης.  Οι μονόχρωμες είναι οι πιο επίσημες και φοριούνται πάντα με σκουρόχρωμα κουστούμια. Οι ριγέ είναι οι πιο ανεπίσημες και φοριούνται ως επί το πλείστον με ανοιχτόχρωμα κουστούμια. Οι πουά, και βέβαια εδώ εννοείται μικρά πουά και όχι αυτές  που φορούν οι κλόουν στο τσίρκο, είναι πιο σπορ και φοριούνται με σακάκι. Οι με σχέδια, (λαχουράκια, πίκες, καρό, κυματισμοί, μπροκάρ), φοριούνται και χωρίς σακάκι συνήθως καθημερινά και σε εργασιακούς χώρους γραφείου. Οι ειδικών χρήσεων είναι οι πλέον αμφιλεγόμενες και απορρίπτονται συλλήβδην, όπως αυτές με φιγούρες  του Ντίσνεϊ, και του Μπάτμαν, οι σταμπάτες με έργα ιμπρεσιονιστών ή κυβιστών, αυτές που έχουν επιγραφές, ή παραστάσεις με πάπιες, φασιανούς, αλόγατα, ή οι διάφορες λουλουδάτες. Όλες αυτές τις αφήνουμε για τα μέλη ειδικών λεσχών, τους αεροσυνοδούς και τους κλόουν. Οριακά εντάσσονται στην παραπάνω περίπτωση και οι περισσότερες πανάκριβες σταμπωτές γραβάτες των μεγάλων οίκων, λ.χ. τις Hermes, τις Montenapoleone. Αυτές τις γραβάτες τις κυνηγούν μεγαλοδικηγόροι και τραπεζίτες, σαν ένδειξη πλούτου και ισχύος, αλλά μάλλον θυμίζουν duty free shops του Περσικού κόλπου, ή αμερικανούς businessmen τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες. Η γραβάτα σίγουρα αποτελεί υπόδειγμα αγαστής πολυπολιτισμικής  συνεργασίας.

    Σήμερα η γραβάτα υπάρχει σε μια τεράστια ποικιλία χρωμάτων. Το χρώμα της γραβάτας εκφράζει τον προσωπικό μας χαρακτήρα, τις διαθέσεις μας και τα αισθήματά μας. Τα χρώματα, ειδικά τα έντονα, σε συνδυασμό βέβαια με το υπόλοιπο outfit, στέλνουν πολύ συγκεκριμένα μηνύματα και έχουν διαφορετικό αντίκτυπο. Ενδυματολογικά επιβάλλεται να παίρνουμε υπόψη μας ως προς τους συνδυασμούς, δύο μεταβλητές. Το χρώμα και την περίσταση, (επίσημη ή χαλαρή). Ως προς το χρώμα το κυρίαρχο χρώμα της γραβάτας ορίζεται από τα χρώματα του πουκαμίσου και του σακακιού,  είτε πάνω στον τόνο τους είτε σε αντίθεση με αυτά. Αν η γραβάτα έχει δύο κυρίαρχα χρώματα, τότε τουλάχιστον το ένα απ’ αυτά πρέπει να αντηχεί ένα βασικό χρώμα του πουκάμισου ή του σακακιού. Όσο περισσότερα χρώματα έχει μια γραβάτα, τόσο περισσότερο απαιτεί απαλό χρωματικό περιβάλλον, δηλαδή μονόχρωμο πουκάμισο και μαλακό χρώμα στο σακάκι, πάντα σε ομόλογους τόνους. Γενικά οι πολύχρωμες ή με έντονα σχέδια γραβάτες αν πέσουν πάνω σε έντονα πουκάμισα και σακάκια, οδηγούν αναπόφευκτα ως προς την εμφάνιση, στην καταστροφή. Άρα, οι καρό, οι ριγέ, οι γραβάτες με σχέδια, προτιμούν ένα μονόχρωμο ή με αχνά ριγέ πουκάμισο. Αντιστρόφως, το πουκάμισο έντονων χρωματισμών με καρό και ριγέ, ζητά μια μονόχρωμη γραβάτα και σακάκι σε soft χρωματισμούς. Με αυτά κατά νου, μπορεί να φανούμε συντηρητικοί αλλά τουλάχιστον δεν θα γελοιοποιηθούμε.  Θα πρέπει πάντως να σημειώσουμε ότι όσο πιο επίσημη είναι η περίσταση που απαιτεί να φορέσουμε γραβάτα, τόσο λιγότερα θα πρέπει να είναι τα χρώματα και τα σχέδια της γραβάτας μας. Η μονόχρωμη αρζάν, η μπλε του μεσονυκτίου, ταιριάζουν μεγαλοπρεπώς πάνω στο λευκό πουκάμισο της βραδινής επίσημης φορεσιάς. Επίσης η πλεχτή, (μεταξωτή ή μάλλινη), γραβάτα ταιριάζει με πιο σπορ σακάκι και τα φανελένια ρούχα, όμως μια τέτοια γραβάτα δεν ταιριάζει με το φίνο μπλε worsted κοστούμι. Η φίνα μεταξωτή γραβάτα δεν ταιριάζει με τα τσαλακωμένα λινά του καλοκαιριού. Αν το πουκάμισο έχει κάποιο από τα ουδέτερα χρώματα, όπως άσπρο, μαύρο, ή γκρι, μπορείτε να επιλέξετε μια χρωματιστή γραβάτα χωρίς να ανησυχείτε ιδιαίτερα για τη χρωματική αρμονία. Ο κωδικοποιημένος χρωματισμός της γραβάτας, χωρίς υπερβολή μαρτυρά τα μύχια της ψυχής του κάθε άνδρα, το πόσο δυνατός αισθάνεται και πόσο αποφασιστικός είναι. 

    Έτσι δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί πολιτικοί επιλέγουν το κόκκινο χρώμα. Υπάρχει πάντα κάτι πίσω από το κόκκινο που έρχεται με δύναμη και πάθος. Βέβαια η απόχρωση του κόκκινου, παίζει σημαντικό ρόλο. Το μπορντό χρώμα μπορεί να βοηθήσει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης, ενώ το πιο ανοιχτό κόκκινο που πλησιάζει σε τόνους ροζ, συνδέεται με την δημιουργικότητα. Τα τελευταία χρόνια μια ροζ γραβάτα μπορεί να σημαίνει την αλληλεγγύη προς τις γυναίκες. Ένα λαμπερό κόκκινο χρώμα, στέλνει μηνύματα φιλοδοξίας. Το μοβ χρώμα είναι αυτό της αυτοπεποίθησης. Κάθε απόχρωση του μοβ δημιουργεί πάντα εντυπώσεις χωρίς βέβαια να προκαλεί ένταση. Το elegant μαύρο, είναι το χρώμα για τους ισχυρούς, αν και δεν φοριέται τακτικά. Το μαύρο χρώμα αναδίδει μια εκλεπτυσμένη ατμόσφαιρα. Ωστόσο η μαύρη γραβάτα μπορεί να στέλνει μηνύματα ενός άνδρα με αλαζονεία. Επίσης πιο safe επιλογή είναι η μαύρη γραβάτα να συνδυάζεται με γκρι πουκάμισο. Είναι μια κομψή εμφάνιση, δίχως να είναι ιδιαίτερα επιτηδευμένη. Το πράσινο χρώμα έχει πολλές αποχρώσεις και σε διάφορες χώρες συνδυάζεται με το χρώμα του χρήματος. Το έντονο πράσινο χρώμα ειδικά σε χώρους εργασίας καλόν είναι να αποφεύγεται γιατί είναι ενοχλητικό. Το πράσινο χρώμα μπορεί να συνδυάζεται σωστά με ουδέτερα χρώματα σε πουκάμισο και σακάκι. Το κίτρινο  χρώμα, είναι ένα παραδοσιακό χρώμα γραβάτας, περισσότερο στην Αγγλία, το οποίο μπορεί να σημάνει τη σιγουριά, τη λάμψη και τη ζωντάνια. Το κίτρινο χρώμα μας κάνει πιο οικείους με όλους όσους μας περιβάλουν, ενώ μπορεί να δείξει την αισιοδοξία και την θετική πλευρά της ζωής. Η μπλε γραβάτα είναι μια από τις πιο σωστές επενδύσεις, καθώς κάθε απόχρωση του μπλε δεν στέλνει αρνητικά μηνύματα. Αντιθέτως οι άνθρωποι το μπλε χρώμα το συνδέουν με τον ουρανό και τη θάλασσα. Οι μπλε αποχρώσεις εκπέμπουν μια κλασσική επαγγελματική αίσθηση και μπορούν να φορεθούν σε ένα παγκόσμιο επιχειρηματικό περιβάλλον χωρίς να στέλνουν λάθος μηνύματα. Ένα μαλακό μπλε, μπορεί να στέλνει το μήνυμα της εσωστρέφειας, ενώ το μπλε ρουά, δημιουργεί όση εντύπωση χρειάζεται. Το Navy blue και οι σκούρες αποχρώσεις εκπέμπουν μηνύματα αυτοπεποίθησης. Τα γήινα χρώματα είναι τα πλέον χαλαρά. Συνήθως τα επιλέγουν άνθρωποι που καθημερινά στον εργασιακό τους χώρο έρχονται σε επαφή με πολλούς ανθρώπους. Οι γραβάτες με γήινους χρωματισμούς επιδέχονται πολλούς συνδυασμούς, αλλά δεν σε κάνουν να ξεχωρίζεις.

    Μια γραβάτα είναι το κλασσικότερο αξεσουάρ στο καλό ανδρικό ντύσιμο. Ανεξαρτήτως από το αν είστε fan των γραβατών, υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να τα έχουμε υπόψη μας.

Δεμένη η γραβάτα θα πρέπει να φτάνει ακριβώς ανάμεσα στην αρχή και στη μέση της αγκράφας της ζώνης στη μέση μας.

Η καλή γραβάτα δεν πρέπει να ζαρώνει πουθενά. Γι’ αυτό πριν την αγοράσετε δείτε την, περνώντας την πάνω από το χέρι σας. Όταν αφήσετε τα δύο τις άκρα να πέσουν προς τα κάτω θα πρέπει να είναι απόλυτα ευθεία, χωρίς να έχει ζαρωθεί.

Για να λύσετε μια γραβάτα, το σωστό είναι να ακολουθήσετε ανάποδα τα βήματα που κάνατε για να τη δέσετε. Έτσι δεν θα τσαλακώσετε το  ύφασμα. Μην αφήνετε την γραβάτα σας με δεμένο κόμπο μέσα στην ντουλάπα σας. (Πολλοί το κάνουν αυτό γιατί λόγω άγνοιας τους την έχει δέσει κάποιος άλλος). Όταν τη λύσετε να την κρεμάσετε σε ειδικές κρεμάστρες για γραβάτες. Έτσι θα είναι πάντα σαν καινούργια, έτοιμη να ξαναφορεθεί.

Ο καλύτερος τρόπος για να βρει μια γραβάτα τη σωστή της φόρμα είναι να ενώσετε τις δύο άκρες της γραβάτας και να την τυλίξετε γύρω από το δάχτυλό σας σαν να ήταν ζώνη. Αφού τη βγάλετε από το δάχτυλό σας χωρίς να την ξετυλίξετε, αφήστε τη όλο το βράδυ. Την επομένη μέρα, αν η γραβάτα είναι μεταξωτή, κρεμάστε τη, αν είναι πλεχτή, αφήστε τη τυλιγμένη στο συρτάρι, (οι μάλλινες γραβάτες ξεχειλώνουν όταν τις κρεμάμε).

Όσον αφορά τον καθαρισμό της γραβάτας, η γραβάτα δεν πλένεται στο χέρι ή στο πλυντήριο και δεν σιδερώνεται με κοινό σίδερο. Θέλει έμπειρο άτομο ή ειδική πρέσα σιδερώματος γραβάτας, γιατί στην κοινή πράσα μαζί με τους λεκέδες χάνεται και η λάμψη του μεταξωτού υφάσματος.  

Εξετάζοντας την  επένδυση μιας γραβάτας, παρατηρούμε μια λωρίδα υφάσματος πάνω από το V που σχηματίζουν οι άκρες της από την πίσω πλευρά, καθώς και ένα μαύρο νήμα. Η λωρίδα υφάσματος συμβάλει στη διατήρηση του σχήματος της γραβάτας, ενώ το νήμα εξασφαλίζει ότι η γραβάτα δεν θα κοπεί αν τη δέσετε σφιχτά. Αν τραβήξετε το  νήμα η γραβάτα, θα πρέπει να συρρικνωθεί, δείγμα του ότι είναι χειροποίητη. Το νήμα αυτό ήταν έμπνευση του Jesse Langsdorf,  σχεδιαστή μόδας από τη Νέα Υόρκη, τη δεκαετία του ’20, με σκοπό να αυξήσει την ελαστικότητα της γραβάτας.

Οι μεγάλοι οίκοι μόδας προτείνουν το πουκάμισο να είναι πιο ανοιχτόχρωμο από το κοστούμι και  η γραβάτα πιο σκούρα από το πουκάμισο. Πάντα αγοράζουμε πρώτα το κοστούμι και μετά τη γραβάτα με την οποία θα το συνδυάσουμε.

Αποφύγετε να φορέσετε γραβάτα με κοντομάνικο πουκάμισο. Για τους πιο τολμηρούς το bomber jacket μπορεί να συνδυαστεί με πουκάμισο και στενή γραβάτα σε μια πιο trendy εμφάνιση. Ένας ασφαλής συνδυασμός είναι καρό πουκάμισο με μονόχρωμη γραβάτα, ή ένα μονόχρωμο πουκάμισο  με γραβάτα με μοτίβα. Για να αποκτήσετε ένα ιδιόμορφο, καθαρά προσωπικό look, μπορείτε να συνδυάσετε την αγαπημένη σας καρό γραβάτα με καρό πουκάμισο. Προϋπόθεση να είναι και τα δύο στις ίδιες αποχρώσεις και τα καρό της γραβάτας να υπερτερούν σε μέγεθος.

    Μισό δισεκατομμύριο άνδρες συμπεριλαμβάνουν την γραβάτα στην καθημερινή τους αμφίεση.  Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, οι περισσότεροι δεν ξέρουν να την δέσουν σωστά. Ο σωστός κόμπος στο δέσιμο της γραβάτας είναι ο άσσος στο μανίκι του κομψού άντρα.  Δεν νοείτο  παλαιότερα καλοντυμένος γνήσιος gentleman χωρίς άψογο κόμπο στη γραβάτα του. Πολλοί μάλιστα έδεναν τη γραβάτα τους τόσο σφιχτά και τόσο ψηλά στο λαιμό τους, που μόλις και μετά βίας ανάσαιναν, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να πάθουν ασφυξία. Το ατόπημα του χαλαρού και δυσανάλογου κόμπου ήταν τόσο σοβαρό, που πολλοί πέρναγαν πολύ ώρα μπροστά στον καθρέφτη για να πετύχουν τον τέλειο κόμπο. Η προσβολή προς έναν καθώς πρέπει κύριο, ότι η γραβάτα του είναι λάθος δεμένη, ήταν κάτι πολύ σοβαρό και ισχυρός λόγος για αψιμαχία που ενίοτε ξεπλένονταν μόνο με …. αίμα. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης έμεινε στην ιστορία για πολλά πράγματα. Εκτός από το επιχειρηματικό του δαιμόνιο και τις πληθωρικές του σχέσεις με τις γυναίκες, ξεχώρισε επίσης και για το απαράμιλλο στυλ του. Έτρεφε μάλιστα μια ιδιαίτερη προτίμηση στις γραβάτες, οι οποίες αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της γκαρνταρόμπας του. Οι γραβάτες του Ωνάση ήταν ξεχωριστές. Μακρύτερες απ’ ό,τι συνήθως. Ύστερα από ειδική παραγγελία είχαν μήκος 1,70 μ. αντί του πιο συνηθισμένου 1,35 μ. – 1,45 μ. Ο λόγος; Ο Ωνάσης ήθελε να κάνει μεγαλύτερο κόμπο στη γραβάτα του. Ο κόμπος που προτιμούσε έμεινε μάλιστα γνωστός στην ιστορία και ως … ‘ο κόμπος του Ωνάση’. 

Έχει γίνει επίσης γνωστό ότι ο μέγας γόης Μπο Μπρουμέλ έτρεφε ιδιαίτερη προτίμηση για τις καλοσιδερωμένες, κολλαριστές γραβάτες από λινό ύφασμα. Είχε πάρα πολλές ίδιες ακριβώς γραβάτες, λευκού χρώματος, και αν δεν πετύχαινε με την πρώτη τον τέλειο  κόμπο, τότε άφηνε κατά μέρος αυτή τη γραβάτα και έπαιρνε την επόμενη, μέχρι να πετύχει το τέλειο αποτέλεσμα που επιθυμούσε. Ο περίτεχνος τρόπος δεσίματος της γραβάτας ανέκαθεν προκαλούσε θύελλα συζητήσεων σε σημείο που για χάρη της γραφτήκανε βιβλία. Το πιο εμπορικό ήταν το βιβλίο που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1828 και περιείχε 32 τρόπους δεσίματος της γραβάτας. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, δύο ερευνητές  του Πανεπιστημίου Cambridge, οι Thomas Fink  και Yong Mao χρησιμοποιώντας μαθηματικά μοντέλα ανακάλυψαν ότι μπορούν να γίνουν 85 διαφορετικά είδη κόμπων σε μια συνηθισμένη γραβάτα. Σήμερα τα πιο γνωστά είδη κόμπων της κοινής γραβάτας είναι τέσσερα. Four in hand, (λεπτός), half Windsor, (μέτριος), full Windsor, (χοντρός), και Pratt, (μοντέρνος). Ο four in hand είναι ο πιο δημοφιλής, ο πιο απλός και ο πιο κομψός. Ο half Windsor επίσης είναι ένας κλασσικός κόμπος. Έχετε κατά νου ότι ο full Windsor είναι κάπως παλιομοδίτικος και δεν ενδείκνυται για ντύσιμο με νεανικές ‘’ανησυχίες’’.  Οι Windsor κόμποι πήραν το όνομά τους προς τιμήν του Δούκα του Windsor της Αγγλίας, αν και ο ίδιος ο Δούκας ποτέ δεν φόρεσε τέτοιου είδους γραβάτες. Ο Pratt είναι ο χρονολογικά νεότερος και μάλλον ο πιο δύσκολος. 


Για την χρηστική ευκολία των αδαών, παραθέτω εδώ μερικές σχεδιαστικές οδηγίες προς …. γραβατωμένους.    

 Η προσωπική μου αισθητική αντίληψη για τη γραβάτα είναι μάλλον αρνητική, αποδεχόμενος αυτό για το οποίο συμφωνούν ιστορικοί και ανθρωπολόγοι, ότι η γραβάτα είναι ένας τρόπος ώστε ο άντρας να τονίζει το στέρνο του. Αυτό, τον κάθε μετριόφρονα και ισορροπημένο  άντρα, με ευκολία τον παραπέμπει σε προφανείς μιμητικές συμπεριφορές μελών του ζωικού βασιλείου, ευνουχίζοντας τις τυχών άλλες αρετές που έχει. Η γραβάτα είναι ίσως το πιο περιττό αξεσουάρ του ανδρικού ντυσίματος, το ελάχιστα χρήσιμο, το διόλου αναγκαίο και κάποτε ακούσιου επικίνδυνου εργαλείου. Η γραβάτα μάλλον είναι το τελευταίο απομεινάρι του δανδισμού, ό,τι απέμεινε από την περίτεχνη και συνάμα αποπνικτική αρματωσιά των ευγενών και πριγκίπων του 17^ου και 18^ου αιώνα, από τους πλουμιστούς και περίτεχνους λαιμοδέτες και τα μεταξωτά φουλάρια, από τα δαντελένια μανικέτια και τους βελούδινους γιακάδες, απ’ τα λευκά γάντια και τις γκέτες, από τις ανθισμένες μπουτονιέρες και τα μπροκάρ  πανωφόρια, απ’ τα εκθαμβωτικά γιλέκα και τα ημίψηλα καπέλα, ( κάποτε ήταν αδιανόητο να κυκλοφορεί αξιοπρεπής κύριος χωρίς καπέλο). Όλα αυτά υποχώρησαν, τα περισσότερα χάθηκαν ή σμικρύνθηκαν, και η φορεσιά του δανδή υποκαταστάθηκε από το αθόρυβο πρωτόκολλο  του gentleman και κατόπιν από τη μινιμαλιστική πρακτικότητα των κοστουμιών εργασίας, (business suit). Αυτό όμως που έχει την πρακτική του σημασία, είναι ότι μαζί με την φορεσιά εξέλιπε και το πνεύμα του δανδή, ο θερμός ρομαντισμός του, η τέχνη της ειρωνείας και της υποκρισίας, η λατρεία του φαινομενικού κάλλους, η καλλιέργεια του εξαναγκασμένου στυλ, η αποθέωση της αρμονίας στη λεπτομέρεια, η βαθιά αίσθηση του εφήμερου και της ματαιότητας. Η γραβάτα ειδικά την δεκαετία του 1960, που τότε πολύ με είχε χαροποιήσει, πολεμήθηκε από όλα τα νεανικά επαναστατικά κινήματα, σε ένδειξη κοινωνικής διαμαρτυρίας και ως σύμβολο του κατεστημένου. Στα νεανικά μου χρόνια γραβάτα φορούσα τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά, το Πάσχα και κάποιες άλλες γιορτές γιατί έτσι επέβαλε το πρωτόκολλο της εποχής, ή όταν επρόκειτο να βγάλω φωτογραφίες, (ειδικά για την αστυνομική ταυτότητα). Τότε μου την έδενε ο πατέρας μου. Γραβάτα έμαθα να δένω στον στρατό όπου εκεί ήταν υποχρεωτική για κάθε έξοδό μας απ’ το στρατόπεδο. Κατόπιν γραβάτα φόρεσα πολύ λίγες φορές, μετρημένες στα δάχτυλα, όπως στο γάμο μου ή σε γάμους συγγενών μου, όπως και σε κάποιες λίαν επίσημες κοινωνικές εκδηλώσεις. Φυσικά είμαι αντίθετος και με τις επιβαλλόμενες ομοιόμορφες στολές στην Κίνα του Μάο, η του StarTrek. Υπερασπίζομαι πλήρως την αυτεξούσια ενδυματολογική επιλογή για τον καθένα, γιατί αυτά τα πράγματα έχουν τους δικούς τους άγραφους νόμους και δεν επιβάλλονται με φιρμάνια, γιατί τότε μόνο θυμηδία και κωμικές καταστάσεις προκαλούν. Ιστορικά υπάρχει η ανεγκέφαλη εμμονή του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου, (1878 – 1952), που το 1926 είχε προσπαθήσει να ρυθμίσει νομοθετικά το μήκος της γυναικείας φούστας στα τριάντα εκατοστά από το έδαφος. Θα πρέπει όμως και ο παλιμπαιδισμός κάποιων χούφταλων που περιφέρονται με τρικολόρε φανταχτερές γραβάτες να καυτηριάζεται επαρκώς. Η νεωτερικότητα   για τον καθένα μας θα πρέπει να οριοθετείται κάπως.

Θεμιτές βέβαια είναι και οι επιχειρηματικές επιδιώξεις της Κροατίας που διεκδικεί την πατρότητα της γραβάτας, έχοντας ιδρύσει την ‘’Academia Cravatica’’, καθώς και οι στομφώδεις δηλώσεις διάφορων παραγόντων της για τον συμβολισμό της γραβάτας στον σύγχρονο άντρα. Η προπαγανδιστική τους δεινότητα υπέρ της γραβάτας επισκιάζει ακόμα και αυτής του Goebbels. Θαυμάστε δηλώσεις :  « Μπορούμε να πούμε ότι το μέλλον του κόσμου εξαρτάτε από την υγιή σχέση ελευθερίας και υπευθυνότητας που συμβολίζει η γραβάτα. Δηλαδή, η ελευθερία που δεν εκφράζεται με μέτρο μπορεί να οδηγήσει σε αναρχία και η υπέρμετρη υπευθυνότητα οδηγεί στη δικτατορία. Η γραβάτα συμβολίζει την ισόρροπη σχέση ελευθερίας και υπευθυνότητας, που είναι τα θεμέλιο της δημοκρατίας του σύγχρονου πολιτισμού ». « Η Κροατία χάρισε στον κόσμο  τη γραβάτα, την οποία άλλοι λαοί αποδέχθηκαν, φρόντισαν, εξέλιξαν, τελειοποίησαν. Η πολιτιστική ανταλλαγή και η αλληλεπίδραση διαφορετικών λαών και πολιτισμών στην ιστορική εξέλιξη της γραβάτας, είναι ένα τέλειο παράδειγμα δημιουργικής και ειρηνικής διεθνούς συνεργασίας, κατά την οποία με τη συνάντηση διαφορετικών πολιτιστικών ταυτοτήτων, όλοι πλουτίζουν και κανένας δεν χάνει τίποτα από τα δικά του ».              « Η γραβάτα είναι βασική λεπτομέρεια της μόδας, αλλά και πολλά περισσότερα. Στην εξέλιξη και εξάπλωσή της, την επικοινωνιακή και συμβολική δύναμή της, ανακαλύπτουμε τις δυνατότητες και τα ερεθίσματα για μια συναρπαστική ιστορία, ανθρώπινη, κροατική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια ». Φοβερό!! Η μάρκα Croata είναι η πιο αναγνωρίσιμη κροατική μάρκα γραβατών διεθνώς. Δεν πρέπει να ξενίζει δε κανέναν ότι υπάρχει και παγκόσμια ημέρα γραβάτας που είναι η 18^η Οκτωβρίου. Στα μελλοντικά φιλόδοξα σχέδια της Academia Cravatica, εντάσσονται  καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις, όπως η ίδρυση Μουσείου της Γραβάτας στο Ζάγκρεμπ, καθώς και εορταστικές εκδηλώσεις με τίτλο ‘’Μια γραβάτα γύρω από την Ευρώπη’’, και ‘’Μια γραβάτα γύρο από τον κόσμο’’.

Φοβάμαι μήπως κάποτε μια γραβάτα μας δέσει όλους και μας πνίξει. Ίδωμεν!!  Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον.           

www.isigoros.blogspot.com                             ΙΣΗΓΟΡΟΣ   ΙΣΟΝΟΜΟΣ 

ΙΟΥΝΙΟΣ   2015